Ostatnie półwiecze z okładem każe nam kojarzyć post ze śledziem, gdy tymczasem śledzie głównie jadali biedacy. Fakt, że zawsze stanowili większość, nie powinien nam zamącać wielu postnych smaków. Zamożniejsi Polacy w Wielkim Tygodniu wstrzemięźliwość w jedzeniu podkreślali wykwintnymi potrawami z ryb. Post odnosił się do mięs i wszelakich tłuszczy. Postne potrawy smażono na oleju roślinnym i kraszono olejem.

W tym roku post zaczął się już w połowie lutego, do końca marca sporo czasu, więc warto pomyśleć o czymś przyjemnym i odwracającym uwagę od skromnie syconego żołądka.

Pomyślmy więc może nieco wcześniej, jak udekorować wielkanocny stół, by był on w tym roku wyjątkowy i niezwykły. Ten, który prezentujemy Państwu na zdjęciu, urzeka naturalnością i wiosennymi akcentami. Kępki mchu i kwiaty nie tylko będą pięknie wyglądały, ale też zapachną specjalnie dla nas. Żeby roślinki szybko nie zwiędły, należy owinąć im łodyżki wilgotną watą. To zadanie artystyczno-przyrodnicze można spokojnie powierzyć najmłodszym członkom rodziny. Niestety, przed postem i postnym jedzeniem nie uciekniemy.

Jak ze smakiem pościć? Zaraz Państwu zdradzę, choć brzmi to trochę niefortunnie, bo ten post także ogranicza przyjemności i radości z czegokolwiek.

Postna sałatka z Północy
Pochodzi ze Szwecji i nazywa się SILLSALLAD

Składniki:

• 3 solone śledzie,
• 250 g ziemniaków ugotowanych w łupinach,
• 2 jabłka,
• 100 g ogórków konserwowych,
• 200 g czerwonych buraczków konserwowych.
  Sos:
• 1/8 litra bulionu,
• 6 łyżek octu winnego,
• 3 łyżki oleju,
• 1 łyżka ostrej papryki,
• 1 łyżeczka cukru,
• 1/2 łyżeczki sproszkowanego imbiru,
• świeżo zmielony pieprz i sól do smaku.
  Do dekoracji:
  2 jajka ugotowane na twardo,
  2 łyżki świeżo posiekanego koperku.

Śledzie sprawić i moczyć najmniej przez 12 godzin w wodzie. Następnie osuszyć, ściągnąć skórkę i wyciągnąć resztę ości. Filety pokroić w kostkę.

Obrane ziemniaki, jabłka, ogórki i buraki pokroić także w trochę mniejszą kostkę.
Wszystkie składniki sosu dobrze wymieszać. Następnie polać sosem sałatkę i doprawić do smaku. Z solą ostrożnie, bo śledzie były słone.

Wymieszaną sałatkę odstawiamy na 1 – 2 godziny. Przed podaniem posypujemy świeżo posiekanym koperkiem i dekorujemy połówkami jaj na twardo.

Sałatka z Południa z anchois
Z zimnej Szwecji uciekamy ze smakiem do cieplejszej Italii
Składniki:

• 400 g ziemniaków,
• 1 mały kalafior,
• 150 g zielonego groszku z puszki,
• 100 g marchwi,
• 100 g pieczarek,
• 100 g filetów anchois,
• 2 jajka na twardo,
• łyżka posiekanej natki pietruszki,
• 3 łyżki oleju,
• 2 łyżki octu,
  pieprz i sól do smaku

Ziemniaki w łupinach gotujemy przez pół godziny, odcedzamy, studzimy, obieramy i kroimy w plasterki. Kalafior dzielimy na różyczki i gotujemy przez 20 minut. Pokrojoną w kostkę marchew gotujemy przez kwadrans. Pieczarki kroimy na plasterki, a filety w paski. Ocet mieszamy z solą i pieprzem, kropimy nim sałatkę. Po wymieszaniu polewamy olejem. Przed podaniem posypujemy natką pietruszki i dekorujemy ósemkami jajek.

Sałatka z matiasów z winegretem
Wracamy do śledzi, ale w nieco wykwintniejszej oprawie

Składniki:

• 8 filetów z matiasów,
• 4 ugotowane na twardo jajka,
• 150 g marynowanych buraków ćwikłowych.
  Sos:
• 3 łyżki octu z sherry,
• 3 łyżki białego wina,
• 5 łyżek oleju,
• świeżo zmielony pieprz,
• 2 łyżki natki pietruszki,
• łyżka kaparów,
• łyżka świeżo startego chrzanu,
  po szczypcie soli i cukru

Filety opłukać zimną wodą, osuszyć i pokroić w paski. Białka z dwóch jajek drobno posiekać. Kawałki matiasów ułożyć na półmisku na przemian z plasterkami jajek i buraków. Dwa żółtka rozetrzeć z olejem, octem, winem, solą i cukrem. Sałatkę polać sosem i posypać posiekanymi białkami, kaparami, startym chrzanem i natką pietruszki.

Sałatka wschodnia z kawiorem
Ostatnia postna sałatka z rustykalnym cieniem…

Składniki:

• 8 filetów z matiasów,
• gazowana woda mineralna,
• 2 duże, kwaskowe jabłka,
• łyżka soku z cytryny,
• 200 g gęstej śmietany,
• 100 g kawioru,
• 50 g obranych migdałów,
• listki rzeżuchy,
• 2 – 3 krople octu malinowego,
  szczypta pieprzu kajeńskiego.

Filety moczyć przez 30 minut w wodzie mineralnej. Jabłka umyć, przekroić w poprzek, wydrążyć gniazda. Od każdej połówki odkroić po dwa grube plastry, ułożyć na talerzu i skropić sokiem z cytryny.

Śmietanę doprawić octem i pieprzem kajeńskim. Filety osączyć, osuszyć, zwinąć w roladki i umieścić na jabłkach. Śmietanę zmieszać z migdałami i kawiorem, nałożyć do roladek z matiasów i udekorować rzeżuchą.

Krzysztof Kucharski