Spiningiści, prowadząc przynętę w toni, często na przemian ją podnoszą
i opuszczają, jakby dżigowali, tyle że bez dotykania dna. Tym sposobem penetrują większe rewiry, a przy okazji naśladują naturalne zachowanie się ryb.
W ciepłej porze roku spora część ryb przebywająca w toni pływa to w górę, to w dół. Robią to w tak regularnych cyklach, że tor ruchu przypomina sinusoidę. Taki bardzo osobliwy sposób pływania odkryła dwójka czeskich ichtiologów Jan Kubečka i Miroslav Čech. Dokonali tego w sposób równie oryginalny. Na dnie zbiornika zaporowego Řimov (80 ha), na głębokości ponad trzydziestu metrów, położyli nadajnik echosondy. Wysyłana z niego wiązka ultradźwięków została skierowana ku powierzchni. Zaskoczenie obserwowanymi na monitorze obrazami było bardzo duże, bo dotąd prawie nikt o takim zachowaniu ryb nie mówił. Stwierdzono, że większość z nich, bo ponad 80 procent, pływała właśnie w taki sposób (badania były przeprowadzane w maju, lipcu i sierpniu). Sinusoidalnie pływały ukleje, leszcze i płocie, których długość wynosiła od 10 do 35 cm. Nie stwierdzono, by tak samo pływały również mniejsze ryby, ale może dlatego, że w toni było ich bardzo mało.
Zastosowana przez badaczy czuła echosonda, sprzężona z komputerem, pozwoliła dokładnie zmierzyć to sinusoidalne pływanie. Amplituda, czyli odległość między punktami zwrotnymi ruchu (od najwyższego do najniższego) wynosiła od 20 do 320 cm, średnio około metra. W ciągu minuty ryby wykonywały od jednego pełnego cyklu aż do dziesięciu. Średnia ich prędkość wynosiła od 10 do 42 cm/s. Ryby pływały w górę i w dół przede wszystkim w górnych warstwach wody, od pół do czterech metrów pod powierzchnią, ale również poniżej występującej w tym zbiorniku termokliny, to jest poniżej dziesięciu metrów.
Opisywane zjawisko występowało tylko w dzień. Ryby zaczynały pływać sinusoidalnie po wschodzie słońca, a kończyły tuż przed zachodem. Jak się więc przypuszcza, przyczyną takiego zachowania się ryb jest zooplankton, którym się one odżywiają. Rybom bowiem łatwiej wykryć wzrokiem prawie przezroczyste skorupiaki planktonowe, gdy patrzą na nie na tle jaśniejszej powierzchni wody (gdy płyną w górę) lub na tle ciemniejszej toni (podczas opadania). Gdyby bowiem oglądały rozwielitki lub oczliki na wprost, to te przezroczyste żyjątka zlewałyby się z tłem.
Waldemar Borys
