Niemal równocześnie z tarłem okoni trą się też płocie. Ma to swoje znaczenie, bo gdy larwy okoni mają już kilkanaście dni, ich głównym pokarmem, obok planktonowych bezkręgowców, jest wylęg płoci.
Okonie przystępują do tarła wiosną, na przełomie marca i kwietnia. Na tarliska przybywają w dużych stadach, na kilka tygodni przed wiosennymi roztopami. Na ogół wędrówki te nie są długie. Poszczególne stada przenoszą się o kilkaset metrów od swych wcześniejszych stanowisk.
Samce okoni dojrzewają płciowo, kiedy mają dwa – trzy lata, samice nieco później, w trzecim lub czwartym roku życia.
Tarło rozpoczyna się wtedy, gdy temperatura wody osiągnie 8 – 10 stopni i utrzymuje się przez co najmniej kilka dni. Niemal równocześnie z tarłem okoni trą się też płocie. Ma to swoje znaczenie, bo gdy larwy okoni mają już kilkanaście dni, ich głównym pokarmem, obok planktonowych bezkręgowców, jest wylęg płoci.
Tarliska okoni w rzekach, gdzie woda jest dobrze natleniona znajdują się w różnych miejscach, najczęściej do głębokości jednego metra na przytopionych gałęziach i nadbrzeżnych szuwarach, kamieniach, w tym także tych, którymi człowiek umacniał brzegi. W miejscach, w których okonie złożą ikrę, nigdy nie ma zbyt silnego nurtu, żeby prąd wody nie porwał złożonej ikry.
Samica składa od 7 do 67 tysięcy jaj. Ich liczba zależy od wieku ryby i jej wielkości. Wiek ma duży wpływ na rozrodcze możliwości samic. Jeżeli porównamy dwie samice tej samej wielkości, ale różniące się wiekiem, to u starszej ikry będzie znacznie więcej.
Złożona ikra jest natychmiast zapładniana przez samca. Jeżeli jest samców kilka, to dochodzi pomiędzy nimi do starć. Wygrywają oczywiście osobniki większe. Mimo to okonie, które dopiero niedawno stały się płodne, też mają szansę. Choćby w tym krótkim czasie, kiedy większy samiec odgania innych konkurentów.
Samice okoni składają ikrę w jednej porcji. Trwa to nie dłużej niż godzinę. Poszczególne ziarna są połączone śluzowatą substancją w długi łańcuszek. Jeżeli składają ikrę, na przykład na zatopionym krzaku, to taki łańcuszek, jak konfetti, jest rozwieszany na jego gałązkach.
Ikra okoni jest przezroczysta, słabo widoczna. To chroni ją przed drapieżnikami. Taka pozostaje niemal do samego końca procesu dojrzewania. A to ważne, bo okonie swojej ikry nie pilnują. Okonie, po tarle, pozostają w pobliżu tarliska przez kilka tygodni. Nie ruszają się, bo później będą pożerać wylęg płoci, która się tarła w podobnych miejscach, będą jadły również własny wylęg. Okonie zjadają też własną ikrę. Ale duża płodność samic pozwala gatunkowi przetrwać nawet w niesprzyjających warunkach.
Krzysztof Wawer
