Można wyróżnić dwa sezony połowu okoni: zimowy i letni. Do tego opracowania wybrano jedynie okonie złowione na wodzie niepokrytej lodem.
Powstało ono na podstawie danych o 561 okoniach złowionych w latach 1992 – 1998. Około 2/3 z nich to okazy rekordowe. Pozostałe również były duże, wagą zbliżone do progu zgłoszenia (1,3 kg)
w „Paradzie Rekordów”.
Okoń jest chyba najbardziej wszędobylską rybą, nie wyłączając górskich strumieni i wód Bałtyku. Jednak 68% ryb ujętych w zestawieniu zostało złowionych w wodach stojących, a tylko 32% w bieżących. Dla rekordowych okazów ten stosunek wynosi aż 9 : 1. Na wyrośniętą sztukę prędzej trafimy nawet w niepozornej gliniance, niż w dużej rzece, gdzie okoni jest w bród, ale biorą co najwyżej „patelniaki”.
Najbardziej obfitują w okonie zbiorniki zaporowe (26% złowionych ryb) oraz jeziora (24%). W stawach, gliniankach, starorzeczach i wyrobiskach pożwirowych złowiono łącznie 18% okoni.
Między kwietniem a październikiem
„Letni” sezon na okonie zaczyna się w kwietniu. Łowi się wtedy 8% ryb. Jest to jedyny miesiąc, kiedy ilość okoni łowionych w rzekach i jeziorach jest zbliżona. Dzieje się tak, bo woda w rzekach nagrzewa się wiosną prędzej niż w dużych jeziorach i zbiornikach zaporowych, które często w początkach kwietnia są jeszcze pokryte lodem. Dzięki temu rzeczne okonie wcześniej kończą tarło i zaczynają intensywnie żerować.
Okoniowe „żniwa” przypadają na wrzesień (16%) i październik (15%). Przez cały ten czas w wodach bieżących łowi się od 20 do 30% spośród wszystkich okoni łowionych w danym miesiącu.
Od początku listopada ilość łowionych okoni gwałtownie spada i do końca marca w wodach niepokrytych lodem złowiono ich łącznie tylko 8%.
Wpływ ciśnienia
Połowę okoni złowiono przy ciśnieniu między 1000 a 1009 hPa. Gdy wynosiło w granicach 990 – 999 hPa wyciągnięto 39% ryb. Kiedy barometr wskazuje więcej niż 1009 hPa, szanse na złowienie okonia wynoszą tylko 7%, a kiedy słupek rtęci spadnie poniżej 990 hPa szanse na dobry połów spadają do 4%.
Okonie najlepiej biorą przy ustabilizowanym ciśnieniu. W tych warunkach złowiono 69% ryb. Lepiej tolerują wolny spadek ciśnienia (17% złowionych ryb), niż jego wolny wzrost (11%). Przeszło 3% złowiono przy gwałtownych zmianach ciśnienia przekraczających 20 hPa w przeciągu trzech dni.
Wiatry
Najwięcej okoni złowiono przy wiatrach wiejących z południowego zachodu (24%) i z północnego zachodu (18%). Przy wiatrach z zachodu oraz północnego i południowego wschodu brania są na średnim poziomie (około 10%). Przy wiatrach wiejących z pozostałych kierunków oraz przy wiatrach zmiennych okonie biorą słabo (6 – 7%).
Fazy Księżyca
Dobre brania okoni są w czasie I i II kwadry. Wtedy się łowi średnio o 30% więcej, niż wynosi średnia dla całego cyklu. Największe natężenie połowów przypada na dni cyklu od 7 do 11 i od 18 do 24. W czasie pełni brania okoni są na średnim poziomie. Pomiędzy I kwadrą a pełnią w dniach od 11 do 14 zaznacza się wyraźny spadek aktywności okoni. W tym okresie ilość łowionych ryb spada o około 20% w stosunku do średniego poziomu. Okres nowiu jest najgorszy dla wędkarzy łowiących okonie. Ilość łowionych ryb spada wtedy nawet o połowę.
Przynęty i metody połowu
Bezapelacyjnie najskuteczniejszą metodą łowienia okoni jest spining (71%). Na żywcówki złowiono 10% okoni, metodami spławikowymi 12%, a gruntowymi tylko 7%.
Choć żadna spośród ryb ujętych w zestawieniu nie została złowiona na sztuczną muchę, warto zaznaczyć, że okonie z powodzeniem można łowić także metodą muchową. Niestety praktyka rozgrywania zawodów muchowych wyłącznie na rybach łososiowatych i lipieniach doprowadziła do zaniku zainteresowania muszkarzy łowieniem okoni.
Najskuteczniejszymi przynętami na okonie są błystki obrotowe (34%) oraz gumy (25%). Błystki wahadłowe (8%) i woblery (4%). Na czerwone robaki (11%), żywce (10%). Na białe robaki złowiono 4% okoni, na rosówki 2%, a na wszystkie pozostałe rodzaje przynęt 2%.
Chociaż okonie są amatorami raków, na szyjkę rakową złowiono tylko jedną spośród ryb ujętych w zestawieniu.
Interesujące wnioski można wysnuć analizując najbardziej skuteczne rodzaje przynęt.
Błystki obrotowe
Wielkość użytych obrotówek podano w 139 przypadkach. Najskuteczniejsze okazały się błystki nr 1 (42%) i nr 3 (18%). Na „dwójki” i „czwórki” złowiono po 13% okoni. Dalsze miejsca zajmują obrotówki nr 0 (8%) i nr 5 (6%).
Kolor i zdobienie skrzydełek podano w 103 przypadkach. Aż 68% okoni złowionych na obrotówki zaatakowało błystki srebrzyste z czerwonymi lub niebieskimi akcentami. Skuteczne są także obrotówki ze skrzydełkami malowanymi na czarno w żółte i czerwone kropki (10%), a także jaskrawo-pomarańczowe (9%). Na obrotówki ozdobione srebrzystą folią odblaskową złowiono 5% ryb.
Najpopularniejszym typem błystki obrotowej okazał się comet (63%) przed aglią (22%) i aglią long (9%). Tylko 6% okoni złowiono na obrotówki ze skrzydełkami o nietypowych kształtach.
Tylko w kilku połowach podano, że obrotówka tworzyła tandem ze streamerem, twisterem lub gumową rybką.
Przynęty gumowe
Na 119 gum 93 (78%) były twisterami, a 26 (22%) ripperami.
Wielkość przynęt podano w 85 przypadkach. Najskuteczniejsze okazały się gumy o długości 5 cm (65%) oraz 3 cm (24%). Tylko dziesięć okoni złowiono na gumy 7,5-centymetrowe lub większe.
Najwięcej okoni złowiono na gumy białe i perłowe oraz żółte (po 34%). Skuteczny jest także kolor zielony (16%) i seledynowy (10%).
Przy 34 gumach podano, że były uzbrojone w czerwone główki, a przy 10, że zawierały brokat.
Żywce
Najwięcej okoni złowiono na karasie (12 szt.), ukleje (9 szt.), kiełbie (8 szt.) i płocie (7 szt.) Przeważały rybki o długości 5 – 10 cm.
Podsumowanie
Na dużego okonia warto się wybrać nad wodę stojącą. Na dobre połowy można liczyć od maja do października, ale szczyt sezonu przypada na wrzesień. Połowom okoni sprzyja średnie, stabilne ciśnienie i wiatr z północnego lub południowego zachodu. Okonie dobrze biorą podczas I i II kwadry Księżyca. Najskuteczniejszymi przynętami są małe i średnie srebrzyste obrotówki oraz 5-centymetrowe twistery w kolorach białym, perłowym lub żółtym.
Jarosław Kurek
