O migracjach łososi, troci i węgorzy wiemy prawie wszystko. Natomiast bardzo mało lub wcale o wędrówkach karpiowatych, choć rekordzistka w tej dziedzinie – certa potrafi płynąć z przybrzeżnych wód morskich na tarliska w Sanie, Wisłoce i Dunajcu, a większość z nich w okresie tarła wyrusza w krótszą lub dłuższą drogę.
Amatorka mięczaków
Przyczyna, dla której płoć podejmuje wędrówkę jest prozaiczna. Dorosłe ryby tego gatunku żywią się w znacznej mierze mięczakami. W jednych wodach jest to racicznica, w innych groszkówka, ślimaki. W dużych rzekach i jeziorach, a zwłaszcza w przybrzeżnych, wysłodzonych wodach Bałtyku, małże są bardzo liczne i płocie mają pod dostatkiem pokarmu. Jednak w tych wodach nie znajdują one dobrych warunków do tarła.
Płoć należy do fitofilnej grupy rozrodczej i ikrę składa na roślinach wodnych, ale zdarza się również, że wyciera się na zalanych łąkach, a nawet na kamieniach porośniętych gęsto glonami. Na tarliska wybiera miejsca płytkie, gdzie wiosną woda nagrzewa się szybko i wylęgające się larwy płoci znajdą pokarm i schronienie przed drapieżnikami.
Jesienno-zimowe wędrówki
Wiosną stada płoci ciągną więc na przybrzeżne płycizny w jeziorach oraz w dopływające do nich rzeki i strumienie. W dużych rzekach często trą się w niewielkich dopływach, szczególnie tych, których brzegi są uregulowane, a dno piaszczyste. Najbardziej masową wędrówkę na tarliska podejmują płocie z Bałtyku, ściślej w jego przybrzeżnych wysłodzonych wodach. W morzu nie znajdują w ogóle warunków do rozrodu, dlatego rokrocznie olbrzymie stada płoci wpływają rzek i rzeczek przymorskich.
Pierwsze, pojedyncze ryby z dobrze rozwiniętymi gonadami wchodzą do rzek już jesienią. Z reguły są duże, bardzo często powyżej 30 centymetrów. Ten ciąg jest jednak bardzo krótki. Rozpoczyna się, gdy temperatura wody w rzece spadnie poniżej 8 stopni, a kończy gdy osiągnie około 1 – 2 stopni. Prawdziwy ciąg zaczyna się dopiero na przedwiośniu. Jeśli zima jest ciepła i rzeczki nie pokryją się lodem niewielkie stada zaczynają wędrówkę już w połowie stycznia. Gdy rzeki skuje lód ciąg rozpoczyna się w pierwszych dniach lutego, najczęściej podczas odwilży. Najliczniejsze stada migrują na dwa miesiące przed tarłem, gdy temperatura wody w rzeczkach wynosi od dwóch do trzech stopni. W ciągu tarłowym biorą udział ryby o różnych rozmiarach od 10 centymetrów (najmłodsze samce nawet do 30 – 45 centymetrów (najstarsze samice). Ale w konkretnej ławicy z reguły płyną ryby o podobnych rozmiarach. Podstawę stada tworzą ryby 5 – 7 -letnie, o długości od 25 do 28 centymetrów. Samice są większe od samców o 2 – 3 centymetry.
Długodystansowe płocie
Dystans wędrówki nie jest długi, rzadko przekracza 35 kilometrów. Stado płynie powoli, płocie często przerywają wędrówkę i mimo niskiej jeszcze temperatury żerują. Nie jest to co prawda żerowanie bardzo intensywne, ale i tak przemieszczające się duże stada “oczyszczają” małe rzeki z wszystkiego jadalnego. Tarło, w zależności od warunków pogodowych, odbywa się w końcu kwietnia lub w maju. Po tarle ryby stopniowo i już nie w tak wyraźnych ławicach spływają na żerowiska.
Po roku płocie znowu wracają na tarliska. Okazało się, że instynkt powrotu na te same miejsca także u płoci jest bardzo silny. Do tych samych rzek powraca około osiemdziesięciu procent ryb.
