Bolenia nazywają też rapą, ale często mówią o nim chwat lub torpeda. Dla Niemców boleń to “odrzański łosoś”.
Boleń, płynąc tuż pod powierzchnią, zostawia na wodzie charakterystyczny ślad niczym torpeda. Kiedy jest blisko celu (stada małych rybek), nagle hamuje i równocześnie mocno uderza twardą płetwą ogonową. Po tym uderzeniu jedne rybki w popłochu wyskakują z wody, inne tracą na chwilę orientację przestrzenną i stają się łatwym łupem drapieżnika. Powtarzam: tracą na chwilę orientację przestrzenną, a nie – jak się powszechnie uważa – zostają ogłuszone.
Kiedyś, kiedy zaczynałem bolenie łowić, chciałem je jak najlepiej zrozumieć i parę razy przeprowadziłem eksperyment. Z mostu wrzucałem na stadko żerującej drobnicy bardzo duże kamienie. Ani razu nie udało mi się ogłuszyć żadnej rybki! Na tej podstawie sądzę, że i boleń nie głuszy ich uderzeniem ogona.
Bolenie atakują bardzo widowiskowo. Na powierzchni wody tworzą rozbryzgi, a że często po pierwszym ataku następują kolejne, ale już w innych miejscach, odnosi się wrażenie, że w tym rewirze żeruje kilkanaście boleni. Nic bardziej błędnego…
Boleń charakteryzuje się dwiema przeciwstawnymi cechami. Jest niezwykle ostrożny i płochliwy, ale równocześnie bardzo ciekawski, a nawet natrętny. Nie boi się stojącego w bezruchu na brzegu wędkarza. Unika zakotwiczonej łodzi, ale do płynącej się zbliża. Jeżeli na brzegu coś go zaniepokoi, to podpłynie i wyskoczy nad powierzchnię, chyba po to, żeby się temu czemuś dokładniej przyjrzeć.
Zapewne każdy z nas, wędkarzy, obserwował bolenia żerującego przy samym brzegu, między zastawionymi wędkami. Ale gdy się założyło na haczyk żywca, natychmiast znikał. Boleń jest typowym drapieżnikiem dziennym. Noce spędza przy dnie. Uwielbia słoneczną pogodę, czystą i bystrą wodę, drobną falę, rozległą przestrzeń. Można go też spotkać w wodach stojących, zwłaszcza tych, które mają stałe lub okresowe połączenia z ciekami.
Zbigniew Fedus
