Ojczyzną pstrągów tęczowych są rzeki Ameryki Północnej i wschodniej Azji uchodzące do Oceanu Spokojnego. Od końca XIX wieku zaczęto wprowadzać je do nowych wód i w efekcie występują dziś na wszystkich kontynentach, oprócz Antarktydy. Przemawiały za tym dwie ich zalety: tęczaki szybko rosną i mogą żyć w wodach o gorszej jakości i wyższej temperaturze niż na przykład pstrągi potokowe. Ta druga cecha pozwala na łatwą produkcję narybku (w wyniku sztucznego tarła) i przemysłowy chów tęczaków w stawach.
W sposób naturalny tęczaki się u nas nie rozmnażają, choć nie wiadomo, jaka jest tego przyczyna. Te, które żyją w wodach otwartych, pochodzą z zarybień lub są uciekinierami ze stawów hodowlanych. Jako gatunek obcy i wprowadzony sztucznie nie podlegają ochronie.
Tęczaki wpuszczane do rzek i zbiorników wody stojącej zajmują w nich inne stanowiska niż potokowce. W rzekach unikają silnego nurtu, a w jeziorach pozostają przeważnie w powierzchniowych warstwach wody. Mają skłonność do stopniowego spływania w dół rzeki. Ponieważ do wody wpuszcza się zwykle tęczaki dorosłe, są one początkowo łatwe do wyłowienia i mają mało szans na osiągnięcie pokaźnych rozmiarów. Karmione w stawach granulatem nie potrafią od razu skutecznie atakować ryb i ograniczają się do wyłapywania kąsków unoszonych przez wodę. Przez pierwsze dwa tygodnie po wpuszczeniu są mało płochliwe i można je łowić w ciągu całego dnia. Są agresywne i atakują każdą wolno poruszającą się przynętę, zwłaszcza w jaskrawych barwach. Dopiero po kilku tygodniach zaczynają stopniowo nabierać cech ryb dzikich i zachowywać się podobnie jak pstrągi rodzime.
Przy ich połowach skuteczne są te same przynęty co na potokowce. Prawie 1/3 okazałych tęczaków łowi się metodami muchowymi (w wypadku potokowców zaledwie 12%). Aktywność zdziczałych pstrągów tęczowych w zależności od ciśnienia atmosferycznego oraz faz księżyca jest podobna jak u potokowców. Różni je natomiast rozkład aktywności w ciągu roku. Najwięcej okazów tęczaka łowi się w okresie od września do listopada oraz w lutym.
Tęczaki wpuszczane w ujścia rzek pomorskich lub uciekinierzy z hodowli na dopływach tych rzek prowadzą tryb życia podobny jak trocie wędrowne. Spływają do morza, gdzie rosną dużo szybciej niż w rzekach i po roku lub kilku latach wracają do rzek. Nie są przy tym tak dokładne jak trocie lub łososie, które wracają do swoich rzek macierzystych. Tęczaki wpuszczone do dopływów Słupi mogą równie dobrze wrócić do Regi albo Parsęty. W rzekach zachowują się prawie tak samo jak trocie wędrowne z tym, że tęczaki łowi się najczęściej w przyujściowych odcinkach rzek i w portach, a nie spotyka się ich w dopływach tarliskowych. Morskie tęczaki, a właściwie trocie tęczowe, łowi się w taki sam sposób i na te same przynęty co trocie wędrowne. Ponad 80% połowów przypada na styczeń i wrzesień, a więc pierwszy i ostatni miesiąc sezonu trociowego.
Czasami wędkarze mają wątpliwości, czy złowiona ryba to troć, czy też wyjątkowo dorodny pstrąg. Aby zdobyć pewność, trzeba zbadać roczne przyrosty zaznaczone np. na łuskach. Ślady jednego lub kilku bardzo dużych przyrostów to dowód, że ryba przebywała w morzu, a zatem należy ją uznać za troć. W przypadku tęczaków każdą sztukę złowioną w rzece tuż przy ujściu do Bałtyku należy uznawać za troć tęczową. Ponieważ ryby te osiągają znacznie większe rozmiary niż zwykłe tęczaki, w klasyfikacji medalowej muszą być traktowane oddzielnie.
J. K.
