Z zadziwiającą regularnością pojawiają się doniesienia z Chin o nowych i ważnych odkryciach kopalnych organizmów, w tym także ryb. Co prawda po wpadce „National Geografic”, który opublikował opis pierwszego opierzonego dinozaura, będącego w rzeczywistości fałszerstwem, zaufanie do chińskich rewelacji nieco spadło, to jednak znaczenia tamtejszych odkryć trudno przecenić.
Naukowcy odnaleźli w Chinach przypuszczalnych przodków wszystkich zwierząt kręgowych, a także tych, które dały początek śluzicom, minogom i rybom. Dotąd wizerunki tych zwierząt powstawały tylko dzięki wyobraźni badaczy, teraz zaś mają ich dobrze zachowane szczątki. Druga grupa pochodzących stamtąd odkryć dotyczy innego ważnego epizodu w dziejach ryb. Przed około 400 milionami lat powstały ryby kostne, które bardzo szybko rozdzieliły się na dwie grupy. Jedna z nich dała początek większości współczesnych ryb, druga, dziś prawie wymarła, zapoczątkowała rozwój zwierzętom lądowym.
Właśnie z tego etapu ich ewolucji pochodzi ostatnio odkryta przez międzynarodowy zespół naukowców Achoania, której opis znalazł się w czasopiśmie “Nature”. To znalezisko zmusza naukowców do przeorientowania poglądów. Okazało się bowiem, że ryby te były bardziej prymitywne niż sądzono, miały bowiem niektóre cechy… rekinów.
Także w Polsce, w Górach Świętokrzyskich, na Podkarpaciu i w Sudetach można znaleźć skamieniałe szczątki lub odciski ryb w kamieniach. Najczęściej są to fragmenty szkieletów, znacznie rzadziej trafić można na dobrze zachowane całe szkielety, takie jak na zdjęciu obok. Ten odcisk znaleziono w skałach wapiennych w okolicy Jasła. Pochodzi z trzeciorzędu, a dokładniej z późnego oligocenu (37,5 – 26 mln lat). W tym czasie na terenach dzisiejszej Polski szumiało ciepłe i płytkie morze.
Ryba miała dużą głowę i potężne szczęki, ale była niewielka. Potrafiła szybko pływać i prowadziła drapieżny tryb życia. Jest to przedstawiciel rzędu beryksokształtnych. Do dziś ryby te żyją w morzach, ale niegdyś były znacznie liczniejsze. W toku ewolucji musiały oddać pole sprawniejszym rybom okoniokształtnym, które zresztą wzięły od nich początek.
