Podczas budowy gazociągu w Błażejowicach na Kujawach archeologowie odkryli osadę tzw. kultury ceramiki wstęgowej rytej sprzed 5,5 tys. lat p.n.e., czyli trzy tysiące lat przed pierwszymi piramidami. Byli to pierwsi rolnicy na ziemiach polskich, którzy przybyli z południa Europy. Odtworzono wygląd osady – długie chaty o wymiarach 42 x 8 m, warsztaty służące do produkcji narzędzi z krzemienia, magazyny na żywność. Zastanawiające było, że przy każdym domostwie była studnia, choć osada leżała nad samym jeziorem.
Rozwiązanie zagadki leżało na dnie jeziora. Znaleziono tam mnóstwo skamieniałego kału i pasożytów ludzkich, co wskazywało, że mieszkańcy spowodowali katastrofę ekologiczną. Zanieczyścili odchodami i odpadami jezioro, którego woda już nie nadawała się do picia. Prawdopodobnie wybuchła epidemia.
Osada została porzucona, a pradawni ludzie przenieśli się gdzie indziej. W tamtych czasach zawsze niedaleko było następne jezioro.
ŚREDNIOWIECZNE BŁYSTKI
Dzięki archeologom wiemy, że od wczesnego średniowiecza używano na terenie Polski błystek wykonanych z brązu, żelaza, cyny, ołowiu i srebra. Znaleziska koncentrowały się w Polsce północnej.
Trzy ołowiane błystki z IX – XII w. (rys. u dołu) były wśród reliktów drewnianego mostu w Jeziorze Bobięcińskim Wielkim (woj. zachodniopomorskie). Kształtem, wielkością i surowcem, z jakiego zostały zrobione, do złudzenia przypominają używane do dzisiaj podlodówki. Pozostałe, które miały zachowany w całości haczyk i korpus, były błystkami letnimi. Sugerowałby to ich kształt i zachowanie się form przejściowych do błystek współczesnych (m.in. w dwudziestowiecznym wędkarstwie estońskim lub wielkoruskim). Dziś wiemy, że podział na przynęty do łowienia spod lodu i w wodach niezamarzniętych nie zawsze jest ostry i błystki te mogły mieć zastosowanie uniwersalne.
Wojciech Olszewski
